Wielkie poruszenie w Nowych Bielicach (gmina Biesiekierz). Mieszkańcy z oburzeniem przyjęli informację o planach budowy dużego obiektu na terenie, gdzie przed laty znajdował się cmentarz. Sprawa jest o tyle bulwersująca, że – jak zgodnie twierdzą najstarsi mieszkańcy i lokalni historycy – nigdy nie przeprowadzono tam ekshumacji, a ludzkie szczątki wciąż spoczywają w ziemi. Inwestor rozpoczął już pierwsze prace porządkowe, w tym wycinkę drzew, co tylko zaogniło sytuację.
Głos mieszkańców: „Pamiętamy te groby”
Mieszkańcy, tacy jak pani Maria Piłat, doskonale pamiętają nekropolię, którą mijali w drodze do szkoły. Wspominają, że po wojnie chowano tam zarówno Niemców, jak i pierwszych polskich osadników. „Jak można budować na grobach?” – pytają poruszeni.
Wtóruje im radny gminy i pasjonat historii, Krzysztof Krawczak. Tłumaczy on, że cmentarz przez dekady popadał w ruinę, a teren w czasach PRL-u trafił w prywatne ręce. Wraz z innymi miłośnikami historii planował zebrać ocalałe fragmenty nagrobków i stworzyć lapidarium. Niestety, nie zdążyli. Gdy dowiedzieli się o planach inwestora, większość pozostałości po cmentarzu mogła już zostać zniszczona podczas wycinki.
Bezcenne dziedzictwo, bezsilne prawo
Władze gminy, choć w pełni solidaryzują się z protestującymi, mają związane ręce. Wójt Tomasz Hołowaty wyjaśnia, że z prawnego punktu widzenia wszystko odbywa się zgodnie z przepisami. Teren jest prywatny od lat 60., a Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków poinformował, że nie jest on wpisany do rejestru i nie podlega ochronie. Mimo to wójt osobiście apelował do właściciela o rezygnację z inwestycji w tak szczególnym miejscu, podkreślając, że natrafienie na ludzkie szczątki podczas budowy będzie traumatycznym doświadczeniem dla wszystkich.
Inwestor składa deklarację
Choć przedstawiciel właściciela terenu stanowczo zapowiedział, że budowa obiektu, określanego jako „rodzaj pałacu”, nie zostanie wstrzymana, złożył jednocześnie bardzo ważną obietnicę. Zapewnił, że rozumie historyczny charakter tego miejsca i zamierza go w pełni uszanować.
Dlatego zaraz po zakończeniu prac porządkowych, a jeszcze przed rozpoczęciem budowy, na teren wejdą archeolodzy, którzy przeprowadzą profesjonalne badania. Przedstawiciel inwestora zadeklarował, że wszystkie ludzkie szczątki, które zostaną odnalezione, zostaną z godnością przeniesione w nowe miejsce, wyznaczone we współpracy z gminą.
Szansa na godne upamiętnienie
Ta deklaracja spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem wójta. Tomasz Hołowaty zadeklarował pełną współpracę, pomoc w znalezieniu nowej lokalizacji na pochówek, a nawet gotowość do pokrycia części kosztów. Podkreślił, że nowe miejsce powinno mieć charakter lapidarium, które upamiętni dawnych mieszkańców i stanie się ważnym elementem lokalnej tożsamości.
Wójt zapowiedział również, że wyciąga wnioski z tej trudnej sytuacji. Polecił już urzędnikom dokonanie przeglądu wszystkich dawnych, zapomnianych cmentarzy w gminie, aby w przyszłości uniknąć podobnych, bolesnych konfliktów.
Fotografia: źródło unsplash.com
