Listopadowe szaleństwo zakupowe to dla handlowców prawdziwe żniwa. Black Friday już dawno przestał być jednodniowym wydarzeniem, zamieniając się w ciągnące się tygodniami „Black Weeks”. Jesteśmy bombardowani jaskrawymi etykietami, świątecznymi dekoracjami i obietnicami niesamowitych okazji. Warto jednak zachować zimną krew, bo – jak ostrzegają psychologowie ekonomiczni – większość tych promocji to starannie zaplanowana gra na naszych emocjach.
Na co musimy uważać?
Sklepy stosują cały wachlarz trików, by wywołać w nas impuls zakupowy. Często jest to presja czasu, sugerowanie, że towar zaraz zniknie, czy manipulowanie cenami „przed” i „po”. Eksperci zwracają uwagę na mechanizm, w którym rabat nalicza się dopiero po wydaniu konkretnej kwoty. W efekcie:
- kupujemy więcej niż planowaliśmy, by „dobić” do zniżki,
- mamy złudne poczucie oszczędności, wydając realne pieniądze na zbędne rzeczy,
- dajemy się złapać na „gratisy”, które wcale nie są nam potrzebne.
Jak zauważają specjaliści: „Z jednej strony, w szale łapania okazji możemy kupić coś, co nie do końca będzie przydatne. Skupiamy się na tym, że jest taniej niż zwykle i mamy złudzenie, że zaoszczędziliśmy”. Dlatego kluczowe jest sprawdzenie, czy naprawdę potrzebujemy danej rzeczy, czy tylko ulegamy magii czerwonej metki.
Zasada 30 dni i pułapka płatności
Najlepszą bronią konsumenta jest wiedza. Pamiętajcie o dyrektywie Omnibus – sprzedawca ma obowiązek pokazać najniższą cenę z ostatnich 30 dni. To prosty test na uczciwość promocji. Często okazuje się, że cena została sztucznie podniesiona tuż przed wyprzedażą, by potem spektakularnie „spaść”.
Szczególną ostrożność warto zachować przy płatnościach odroczonych (typu „kup teraz, zapłać później”). W aplikacjach wygląda to niewinnie, jakbyśmy wciąż mieli środki na koncie, ale w rzeczywistości zaciągamy dług. „Mylące jest to, że w aplikacji wygląda to jak pieniądze do dyspozycji” – ostrzegają eksperci, dodając, że niespłacenie ich w terminie wiąże się z wysokimi odsetkami.
Jak kupować mądrze?
Nie chodzi o to, by całkowicie rezygnować z zakupów, ale by robić je z głową. Warto stworzyć listę potrzebnych produktów i sztywno się jej trzymać. Ciekawym podejściem jest też zasada „coś za coś” – za każdą nową rzecz w domu, pozbywamy się starej, np. oddając ją potrzebującym. Może zamiast kolejnegog gadżetu, w tym roku warto wesprzeć akcje charytatywne?
Fotografia, źródło: Gemini
